Çoğu insan hayatlarının bir döneminde bir defa da olsa baş ağrısı yaşamıştır. Baş ağrısının şiddetine göre insanların yaşam kalitesi de düşmekte ve büyük oranda etkilemektedir. Şiddetli baş ağrısı çeken insanlar günlük işlerini yaparken de zorluk çektikleri görülmektedir. Baş ağrısını açıklayacak olursak başın belli bir bölümünde zonklayıcı, sıkıştıran ve belirgin şekilde rahatsızlık veren bir durumdur. Baş ağrıları yavaş yavaş da gelişmekte olabilir yada bir anda ansızın gelerek birkaç saat hatta birkaç gün bile sürebilir. Baş ağrısı çeşitlerine bakacak olursak:
Baş ağrısı çeşitlerini birincil grup ve ikincil grup olarak ayırmak mümkündür. Birincil ve fonksiyonel olan baş ağrılarının altında başka bir hastalık sebepleri yatmamaktadır. Gerilim tipi baş ağrıları, migren baş ağrısı, nevraljik baş ağrısı ve küme tipi baş ağrıları yer almaktadır.
İkincil grupta ise başka hastalıklarında semptomu olarak ortaya çıkmaktadır. Akut sinüzit, diş problemleri, kulak enfeksiyonu, grip, beyin ve damar bozuklukları, glokom, iyi yada kötü huylu olan beyin tümörleri, hipertansiyon ve kafa travmaları gibi sebepler nedeni ile baş ağrısı da görülmektedir.
Baş ağrılarının çoğu ciddi neden dayanmaz ve en sık görülen tiplerden birisi de gerilim tipi baş ağrısı ile migren tipi baş ağrısıdır. Ancak yinede baş ağrısının aniden başlaması ve çok şiddetli şekilde devam etmesi halinde hipertansiyon hastalarında görülebilir. Baş ağrısına bulantı ve kusma ile beraberinde eşlik ediyorsa veya tedaviye yanıt vermeyecek şekilde uzun süreli devamlılığı halinde beyin kanaması ya da ciddi başka bir hastalıklar da düşünülmektedir.
1. Gerilim Tipi Baş Ağrısı
En yaygın olarak görülen baş ağrılarından bir tanesidir ve belirli bir hastalığa bağlı olmadan ortaya çıkmaktadır. Beyinde bir hasar yada nörolojik bulgular görülmemektedir. Gerilim tipi baş ağrısı, başın etrafında sıkıştıran bir bant varmış hissiyatı ile basınç hissedilmesine sebep olmaktadır.
Gerilim tipi baş ağrıları hafif ve orta şiddette olarak hissedilmektedir. Başta fazla bir ağırlık ve baskılanması ile kendini belli etmektedir. Stres, uykusuzluk ve çalışma ortamından kaynaklı olarak ağrı tetiklenebilir.
Gerilim Tipi Baş Ağrılarının Belirtileri:
- Kafada doluluk hissine kapılma ile birlikte baş ağrısının oluşması,
- Alın bölgesinde ve şakaklara doğru meydana gelen basınç hissi,
- Kafa derisinde, boyun ve omuzlardaki kaslarda ortaya çıkan hassasiyet,
- Işığa ve sese karşı fazla duyarlı olmak ve hassas olmak,( migren kadar büyük ölçüde olmaz)
- Gerilim baş ağrılarında görülen migrendeki gibi midede bulantı ve kusma, görme bozukluklarının meydana gelmesi gibi belirtiler görülmez. Fiziksel olarak yapılan herhangi bir aktivitenin baş ağrısına etkisi görülmez aksine fiziksel aktiviteler baş ağrısına iyi gelmektedir.
2. Migren Tipi Baş Ağrısı
Mİgren tipi baş ağrısı genellikle şiddetli baş ağrısı çeşitlerinden birisidir. Migreni diğer baş ağrılarından ayıran belirtiler şunlardır, Nöbetler halinde ağrılar gelmektedir. Ağrıya bulantı ve kusma eşlik etmektedir.Başın tamamını yada yarısını kapsayan ağrı oluşmaktadır. Çok seyrek olabileceği gibi haftada birkaç kez de görülmektedir.
Migren Tipi Baş Ağrısının Belirtileri:
- Prodrom
Baş ağrısı başlamadan önce küçük değişikliklerle fark edilmektedir. Bu değişiklşikler 1 ya da 2 gün önce ortaya çıkmaktadır. Migren atağı için uyarıcı olarak görülmektedir. Bunlar, kabızlık, ruh halinde değişiklikler ( karamsarlık, huzursuzluk vb.), sürekli yeme isteği, boyu tutulması, susuzlukta ve idrarda artışlar, sık esneme olarak görülmektedir.
- Aura
Aura migren başlamadan önce ortaya çıkan duygusal değişikliklerdir. Bu değişikliklere bakacak olursak dokunma ve duyusal hislerde güçsüzlük, konuşmada bozukluk, görmede bozukluk, uyuşma ve karıncalanma gibi belirtileri görülmektedir.
- Atak
Migren atakları genellikle 4 ia 72 saat arasında sürebilmektedir. Ataklar nadir olarak görülsede ayda veya haftada birkaç defa da olabilmektedir. Migren atağı sırasında ortaya çıkabilecek belirtiler arasında, kalp atış şeklinde zonklama, mide bulantısı ve kusma, ışıktan sesten ve hatta dokunmalara karşı aşırı oluşan hassasiyet, bulanık görmek, baş dönmesi, bazı durumlarda ise baygınlık gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
3. Küme Tipi Baş Ağrısı
Çoğu zaman ağrılar ilkbahar ve sonbahar gibi mevsim geçişlerinde görülmektedir. 30 ile 40 gün sürebilen, çok şiddetli olan ve tek taraflı olarak gerçekleşen ağrı çeşididir. Belirtilerde gözyaşının eşlik etmesi ve ağrıların sabaha karşı uykudan uyandıracak kadar şiddetli olmasıyla bu tip ağrıdan şüphe edilmektedir. Dayanılmayacak şiddette ağrı ve sıklıkla bir gözün çevresinde başlamaktadır. Ağrı bazı zamanlarda yüz, baş, boyun, omuz ve diğer bölgelere de yayılmaktadır.
Küme Tipi Baş Ağrılarının Belirtileri:
- Tek taraflı olarak oluşan ağrı
- Huzursuzluk hissi
- Etkilenen bölgedeki gözde oluşan kızarıklık ve gözyaşının gelmesi
- Etkilenen tarafta burun tıkanıklığı veya akıntının ortaya çıkması
- Alın ve yüz çevresinde terleme
- Etkilenen tarafın göz çevresinde belirgin şişlik oluşması
- Göz kapağının düşmesi
gibi belirtiler le görülmektedir.
4. Nevraljik Tip Baş Ağrısı
Nevraljik tipi baş ağrılarında kişi yaşamış olduğu ağrıyı genellikle ani şekilde elektrik çarpması gibi tarif ediyor.
Sinir uçlarında oluşan duyarlılığın artması, soğuğun etkisi, dolaşımda bozukluklar, kafein ve nikotinin fazla tüketiminin etkileri, santral sinir sisteminde eksitatör denilen uyarıcı nörotransmitter (sinir hücreleri arasındaki iletişimin sağlanmasına yardımcı olan maddeler) maddelerin artış göstermesi gibi sebeplere bağlı olarak gelişmektedir. Bunların arasında en sık karşılaşılan durum ise soğuğa maruz kalmaktan kaynaklı olduğu bilinmektedir.
Nevraljik Tip Baş Ağrısı Belirtileri:
- Ani ve şiddetli olarak başlamış olan baş ağrısı
- Baş ağrısının yanı sıra buna eşlik eden yüksek derecede ateş, bulantı ve kusma, ense sertliğinin oluşması, kafada karışıklık, uyuşma ve konuşmada zorluklar
- Baş ağrısının kötüleşmesi halinde özellikle düşmenin görülmesi ve kafa travması sonrası gelişen bir baş ağrıları görülmektedir.